استریسک (Asterisk) یکی از محبوب‌ترین نرم‌افزارهای متن‌باز برای راه‌اندازی سیستم‌های تلفنی VoIP است که به کسب‌وکارها و سازمان‌ها امکان مدیریت تماس‌های ورودی و خروجی، تماس‌های کنفرانسی، صف تماس، IVR و بسیاری دیگر از قابلیت‌های ارتباطی را می‌دهد. این نرم‌افزار توسط شرکت Digium ارائه شده و به دلیل انعطاف‌پذیری و پشتیبانی گسترده از پروتکل‌های ارتباطی مختلف، در بین شرکت‌های کوچک و بزرگ جایگاه ویژه‌ای دارد. برای آشنایی با استریسک Asterisk با ما همراه باشید.
آشنایی با استریسک Asterisk و قابلیت های آن
آستریسک (Asterisk) چیست؟
کلمه استریسک از لحاظ لغوی به معنی ستاره می باشد. استریسک نرم افزاری از یک تبادل شعبه خصوصی (PBX) است. یا به زبان ساده تر : از این نرم افزار برای برقراری سرویس های صوتی از طریق پروتکل اینترنت (voip) استفاده می شود. Asterisk در سال ۱۹۹۹ در قالب GNU/GPL توسط مارک اسپنسر ( Mark Spencer) مدیر عامل شرکت دیجیوم پایه گذاری شد.استریسک بر پایه زبان برنامه نویسی C بنا شده و بر روی سیستم عاملهای گوناگونی نظیر,Linux NetBSD, OpenBSD, FreeBSD, Mac OSX, Solaris, Unix راه اندازی می شود.
معماری و پیاده سازی Asterisk:
هسته اصلی Asterisk شامل موتور های مختلفی است که هر کدام نقش مهمی در اجرای این نرم افزار دارند. در ابتدا زمان شروع به کار استریسک Dynamic Module Loader درایور های مختلف را اجرا می کند که شامل درایور های کانال ، فرمت فایل ، گزارشات تماس ها و کدک ها می شود. سپس هسته اصلی استریسک تماس های ورودی را از طریق رابط ها می پذیرد و آنها را با توجه با Dial Plan به سمت IP PHONE ها هدایت می کند .
مزایای استفاده از Asterisk در سیستم‌های تلفنی VoIP
استریسک به عنوان یک سیستم تلفنی قدرتمند و متن‌باز، امکانات متنوعی را در اختیار مدیران شبکه و توسعه‌دهندگان سیستم‌های تلفنی قرار می‌دهد. از جمله مزایای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انعطاف‌پذیری بالا: به دلیل پشتیبانی از پروتکل‌های مختلف مانند SIP، IAX، و H.323، می‌توانید به راحتی آن را با تجهیزات مختلف مانند گوشی‌های SIP و درگاه‌های FXO/FXS ادغام کنید. نرم افزار Asterisk شامل بسیاری از ویژگی های موجود در سیستم های PBX تجاری و اختصاصی مانند: نامه صوتی ، تماس کنفرانسی ، پاسخ صوتی تعاملی (منوهای تلفن) و توزیع خودکار می باشد.
- قابلیت شخصی‌سازی: به عنوان یک نرم‌افزار متن‌باز، امکان شخصی‌سازی و توسعه‌ی ماژول‌های اختصاصی با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی مانند Perl و Python را فراهم می‌کند.
- کاهش هزینه‌ها: برخلاف سیستم‌های PBX سنتی، استفاده از Asterisk نیاز به سخت‌افزارهای پیچیده و گران‌قیمت ندارد، که این موضوع به کاهش هزینه‌های سازمان‌ها کمک می‌کند.
- پشتیبانی از ارتباطات چندگانه: قابلیت ادغام با CRM و نرم‌افزارهای دیگر مانند FreePBX برای مدیریت بهتر تماس‌ها.
کاربردهای Asterisk در سازمان‌ها
در سازمان‌ها و کسب‌وکارهای مختلف، Asterisk کاربردهای گسترده‌ای دارد. برخی از این کاربردها عبارتند از:
- سیستم تلفنی داخلی (IP-PBX): جایگزینی مناسب برای سانترال‌های سنتی با امکاناتی مانند تماس‌های داخلی، انتقال تماس و ضبط مکالمات.
- سیستم پاسخگویی خودکار (IVR): ایجاد منوهای تلفنی تعاملی برای هدایت تماس‌گیرندگان به بخش‌های مختلف.
- مدیریت صف تماس: مدیریت صف‌های تماس برای توزیع تماس‌ها بین اپراتورها و بهبود پاسخگویی.
- کنفرانس صوتی و تصویری: برگزاری جلسات و کنفرانس‌های صوتی و تصویری با تعداد شرکت‌کنندگان بالا.
چگونگی راه‌اندازی و نصب استریسک روی لینوکس
برای نصب استریسک روی لینوکس، ابتدا باید از یک سرور لینوکس (مانند CentOS یا Debian) استفاده کنید. مراحل نصب به شرح زیر است:
- نصب پیش‌نیازها: ابتدا باید پیش‌نیازهایی مانند gcc، make و wget را روی سیستم خود نصب کنید.
- دانلود و نصب استریسک Asterisk: از طریق مخازن رسمی Asterisk، آخرین نسخه این نرم‌افزار را دانلود و نصب نمایید.
- پیکربندی استریسک: با استفاده از فایل‌های کانفیگ مانند
sip.confوextensions.conf، تنظیمات اولیه سیستم خود را انجام دهید. - راه‌اندازی سرویس: پس از اتمام مراحل نصب و پیکربندی، سرویس استریسک را راه‌اندازی و وضعیت آن را بررسی کنید.
بهترین منابع یادگیری Asterisk برای مبتدیان
اگر به دنبال یادگیری Asterisk هستید، منابع آموزشی متعددی وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند:
- کتاب Asterisk: The Definitive Guide: یکی از جامع‌ترین کتاب‌ها برای یادگیری مفاهیم و پیاده‌سازی استریسک.
- وب‌سایت رسمی: مراجعه به Asterisk.org برای دسترسی به مستندات و راهنماهای رسمی.
- آموزش‌های ویدئویی YouTube: کانال‌های متعددی در یوتیوب وجود دارند که با ارائه مثال‌های کاربردی، مراحل نصب و پیکربندی را به صورت ویدئویی آموزش می‌دهند.
نتیجه‌گیری
آشنایی با استریسک Asterisk می‌تواند به شما در راه‌اندازی و مدیریت سیستم‌های تلفنی VoIP کمک کند. با توجه به انعطاف‌پذیری بالا، پشتیبانی از پروتکل‌های مختلف و امکانات گسترده، استریسک یک گزینه ایده‌آل برای کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ به شمار می‌آید. اگر به دنبال جایگزینی برای سیستم‌های تلفنی سنتی هستید، استریسک بهترین انتخاب خواهد بود.